لکه سیاه سیب توسط قارچ Venturia inaequalis ایجاد می شود. این بیماری یکی از مهمترین بیماری های سیب در ایران است که تقریبا در تمام باغات سیب خسارت اقتصادی به بار می آورد. خسارت این بیماری بیشتر در مناطق دارای بهار مرطوب و خنک، شدید بوده و می تواند تا ۷۰ درصد محصول را از بین ببرد. لکه سیاه سیب به طور مستقیم با کاهش کیفیت و کمیت میوه و غیرمستقیم با ریزش برگ ها و حساس نمودن آن به سایر عوامل بیماریزای زنده، آفات و همچنین سرمای زمستانه باعث ایجاد خسارت می شود.

گیاهان میزبان بیماری لکه سیاه

این بیماری روی ارقام مختلف سیب، گلابی، زالزالک و ازگیل گزارش شده است.

مناطق انتشار بیماری لکه سیاه

این بیماری در امریکای شمالی و جنوبی، استرالیا، آفریقا، آسیای جنوب شرقی و بسیاری از کشورهای اروپایی انتشار دارد. در ایران، این بیماری در اکثر نقاط به خصوص در مازندران، گلستان، آذربایجان شرقی و غربی، فارس، خراسان رضوی، بروجرد، همدان، قزوین، خوزستان، البرز و تهران شایع می باشد.

علایم بیماری لکه سیاه

• لکه های سبز زیتونی شفاف روی برگ های جوان
• لکه های قهوه ای روشن تا تیره با ضخامت بیشتر روی برگ های مسن تر
• لکه های سیاه رنگ روی کاسبرگ ها، تخمدان، دمگل و ریزش این اندام ها
• لکه های سیاه بزرگ روی میوه های کوچک
• لکه های سطحی کوچک روی میوه های بزرگ

مدیریت بیماری لکه سیاه

کنترل زراعی، فیزیکی و بهداشت گیاهی لکه سیاه

• یکی از مهمترین راهبردهای کنترل بیماری لکه سیاه سیب، جایگزینی ارقام قدیمی با ارقام جدید سازگار به شرایط اقلیمی و مقاوم یا متحمل در برابر بیماری است.
• با توجه به اینکه آلودگی اولیه از طریق اندام های زمستانگذران قارچ عامل بیماری در برگ های ریخته شده سال قبل در پای درخت صورت می گیرد، بنابراین جمع آوری و انهدام برگ ها و میوه های ریخته شده در کف باغ می تواند در کاهش میزان اینوکلوم اولیه بیماری و کنترل آن بسیار مؤثر باشد.
• رعایت فاصله کاشت و هرس درختان: وقتی هوا در بین تاج درختان به خوبی جریان یابد، ساعات خیسی برگ ها کاهش یافته و شرایط آب و هوایی برای وقوع بیماری نامساعد می گردد. لذا تنظیم فاصله درختان هنگام کاشت و هرس مرتب آنها (ایجاد شرایط خشک و فراهم شدن شرایط مناسب برای سمپاشی) توصیه می شود.
• شخم زمستانه با هدف جلوگیری از تشکیل پریتس دروغی با زیر خاک نمودن بقایا
• استفاده از سولفات روی یا کودهای نیتروژن دار (مثل اوره ۵ درصد) در باغهای بزرگ در طول فصل پاییز و زمستان برای تسریع در پوسیده شدن برگ ها (برای جلوگیری از تحریک رشد درختان و همچنین ممانعت از ایجاد حساسیت آنها در برابر سرمای زمستان، استفاده از اوره باید قبل از ریزش برگ ها یا بلافاصله پس از آن انجام شود).
• کنترل علفهای هرز باغات، باعث پایین آمدن میزان رطوبت و کاهش آلودگی می شود.
• احداث باغات سیب در شیب های ملایم جنوبی و تنظیم فاصله کاشت درختان

کنترل شیمیایی لکه سیاه

با توجه به  اینکه احتمال بروز مقاومت به قارچکش ها در قارچ عامل این بیماری بالا می باشد، بهتر است در هر فصل از قارچکش های توصیه شده به صورت تناوبی استفاده شود. همچنین تکنولوژی سمپاشی در کاربرد قارچکش ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

استفاده از هریک از قارچکش های تصویب شده برای کنترل بیماری لکه سیاه سیب به شرح زیر توصیه می شود:

نوبت اول: از مرحله نوک نقره ای تا تورم جوانه های گل

نوبت دوم: پس از ریزش گلبرگ ها

در صورت ادامه روند افزایش بیماری، سمپاشی های بعدی با فاصله زمانی ۱۴ روز بعد از سمپاشی دوم (در صورت نیاز و بر اساس نظر کارشناس) قابل توصیه می باشد. در مناطقی که بطور طبیعی رطوبت نسبی بالا است، می بایست در مرحله تورم جوانه ها و یا به محض مشاهده اولین علایم، سمپاشی انجام و در مناطقی که دستگاههای هواشناسی (دیتالاگر) در اختیار می باشد بهتر است سمپاشی بر اساس پیش آگاهی صورت گیرد.