بیماری لکه برگی بادام زمینی، یکی از مهمترین بیماری های گیاه بادام زمینی است که در تمامی نقاط کشت بادام زمینی در دنیا، زراعت این گیاه را تحت تأثیر قرار می دهد. قارچ عامل بیماری عمدتا از طریق اثر روی برگ ها و کاهش سطح فتوسنتز، روی راندمان اثر گذاشته و منجر به کاهش محصول می شود. خسارت بیماری در برخی مناطق دنیا به بالای 50 درصد نیز می رسد، که علاوه بر کیفیت و کمیت محصول بادام زمینی، کیفیت روغن استحصالی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.
علايم بيماری
علایم لکه برگی که در هر دو سطح برگ مشاهده می شود، دایره ای تا نیم دایره ای، قهوه ای مایل به قرمز تا قهوه ای تیره، مخملی (شامل ساختارهای قارچ عامل بیماری)، به قطر ۱-۹ میلی متر و گاهی دارای هاله زرد رنگ هستند. لکه ها ابتدا در برگ های مسن تر ظاهر شده و سپس به برگ های جوان نیز گسترش می یابند.
چرخه بيماری
زمستان گذرانی قارچ عامل بیماری به صورت میسلیوم و استرومای قارچ روی بقایای آلوده بادام زمینی انجام می گیرد و کنیدیوم های تولیدشده روی این بقایا منبع اصلی زادمایه اولیه (اینوکلوم) را طی فصل رویشی بعدی فراهم می نمایند. در برخی مناطق دنیا این قارچ به صورت فرم جنسی نیز زمستان گذرانی می کند و آسکوسپورها منبع بالقوه زادمایه می باشند. کنیدیوم ها توسط باد و قطرات باران پخش شده و در سطح اندام های برگ استقرار می یابند. این بیماری از زمان ظهور برگ های بادام زمینی می تواند در گیاه ایجاد خسارت نماید و بیشترین میزان بیماری در دمای حدود ۲۰ درجه سلسیوس و وقوع رطوبت نسبی ۹۳ درصد برای بیش از ۱۲ ساعت یا خیس بودن برگ ها به مدت ۱۰ ساعت رخ می دهد. علایم بیماری طی ۱۰ تا ۱۴ روز پس از آلودگی بروز می کند و اسپورهای قارچ عامل بیماری به سرعت روی لکه ها توسعه می یابند. قارچ عامل بیماری پلی سیکلیک بوده و با توجه به ظرفیت بالای تولید کنیدیوم در هر لکه، می تواند در مدت زمان کوتاه خسارت قابل توجهی به محصول وارد نماید.
مديريت بيماری
در سازمان حفظ نباتات تاکنون هیچ سمی برای این بیماری ثبت نشده است. بنابراین برای مدیریت این بیماری روش های زراعی زیر توصیه می شوند:
با توجه به زمستان گذرانی عامل بیماری روی بقایای گیاهی آلوده، جمع آوری و انهدام بقایای بوته های آلوده بادام زمینی از مزرعه مهمترین روش کنترل بیماری بوده و می تواند به میزان قابل توجهی شیوع بیماری را در سال بعد کاهش دهد.
با توجه به این که قارچ عامل بیماری تاکنون تنها از روی بادام زمینی گزارش شده است، برقراری تناوب زراعی با محصولاتی از قبیل کدو، برنج و ذرت برای مدت دو تا سه سال می تواند به میزان قابل توجهی میزان بیماری را کاهش دهد.
پرهیز از مصرف کودهای ازته: گیاه بادام زمینی قابلیت تثبیت نیتروژن را دارد، بنابراین با توجه به این که مصرف کودهای ازته باعث کاهش مقاومت گیاه در برابر عوامل بیمارگر می شود، نیازی به استفاده از کودهای ازته در مزارع بادام زمینی نیست.
کاربرد مکمل های گوگرد به میزان ۹۲۰ کیلوگرم در هکتار میتواند علاوه بر افزایش عملکرد محصول، باعث مقاومت گیاه در برابر عوامل بیمارگر شود. در این زمینه استفاده از منبع گچ (CaSO4.2H2O) که دارای ۹۸ درصد گوگرد است به میزان ۶۰۰ کیلوگرم در هکتار توصیه می شود. همچنین با توجه به این که گچ در ترکیبات خود کلسیم نیز دارد و کلسیم در بهبود ترکیب دیواره سلولی و تقویت گیاه نقش دارد، می تواند در مهار بیماری لکه برگی مؤثر می باشد.
رعایت فاصله کاشت: با توجه به این که افزایش تراکم کاشت در واحد سطح، از طریق ایجاد میکروکلیمای رطوبی، شیوع بیماری را گسترش می دهد، رعایت فاصله کاشت و کاهش تراکم کاشت بوته بادام زمینی در واحد سطح، می تواند نقش به سزایی در مدیریت بیماری داشته باشد.
منبع: مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، نشریه فنی. مونس بخشی و رسول زارع
بدون دیدگاه